شهر مرزی تربت جام در خراسان رضوی به تاریخ غنی و مشاهیر بسیار آن معروف است: از شیخ احمد جامی، ملقب به ژنده‌پیلِ، صوفیِ به‌نام، که شهر نام خود را از مزار او می‌گیرد تا عبدالرحمان جامی، از مهم‌ترین شعرای قرن نهم هجری. اما این شهر این روزها از فقر و محرومیت رنج می‌برد. روزنامه «شرق» روز شنبه در گزارشی به این فقر و به بخش‌های مختلف جامعه این شهر هم‌مرز با افغانستان پرداخت: از جوان‌های تحصیل‌کرده دنبال مهاجرت به اروپا تا جوان‌هایی که حتی شناسنامه ندارند تا حق تحصیل داشته باشند.

صدیقه موافق، فعال اجتماعی و عضو شورای مرکزی «جمعیت حمایت از حقوق بشر زنان کشور»، در زمان دولت حسن روحانی عضو کمیته بانوان شهرستان تربت جام بود. او به «شرق» می‌گوید که در این زمان با این شهر و شمار بالای کودکان فاقد شناسنامه در آن آشنا شد؛ کودکانی که بسیاری از آن‌ها مادر ایرانی دارند، اما چون پدرشان اهل افغانستان است نمی‌توانند شناسنامه ایرانی بگیرند. به گفته موافق، بیش از یک‌پنجم جمعیت ۱۰۰ هزارنفری این شهر مهاجرند و بسیاری از آ‌ن‌ها کودکان فاقد هویتی‌اند و مورد ضرب و شتم کارفرمایان و بقیه قرار می‌گیرند.

به گزارش «شرق»، شهر احمدآباد در شهرستان تربت جام و محله سرقلعه بلوچ بیشترین آمار خانواده‌های فاقد هویت را دارند. برخی از این‌ها حتی پدرانی متولد ایران دارند. برخی مهاجران بلوچ‌اند که در حوادثی مدارک هویتی پدرانشان را از دست داده‌اند. «شرق» با اشاره به این کودکان می‌نویسد: «کودکانی با مشکلات حسی-حرکتی ناشی از زایمان در منزل، کم‌خونی، عفونت دندان‌ها و نهایتا جسم و روحی در‌‌هم‌شکسته که هیچ‌کدام درمان موثری هم نشدند. به‌راستی چرا باید قانون پیگیری ارائه مدارک هویتی به این افراد مجدد لغو شود؟!»

این روزنامه در ادامه با لحنی انتقادی سوالاتی مطرح می‌‌کند: «سهم دستان نحیف آنان و حتی مادر ایرانی‌شان از خاک و آب و منابع این سرزمین چیست؟ مادرانی که در دامان مام وطن بی‌مأوا و بی‌سرپناه هستند و اینک پاسخ مسئولان به اثرات اجتماعی، فرهنگی این پدیده در شهرستانی که بالاترین آمار آسیب‌های اجتماعی در مرز افغانستان را دارد، چیست؟ جغرافیای مرزها را مسئولان با کدام تدبیر صیانت می‌کنند؟»